ارزیابی کارشناسان از شایعات اخیر پیرامون کیفیت آب تهران؛ تغییر طعم آب لزوماً به معنای آلودگی نیست

در روزهایی که حساسیت افکار عمومی نسبت به کیفیت منابع حیاتی چون آب شرب افزایش یافته، فضای مجازی به بستری برای اظهار نظرهای گاه نگران‌کننده در خصوص کیفیت آب تهران تبدیل شده است؛ اظهاراتی که عمدتاً از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی، با استناد به طعم، رنگ یا رسوبات باقی‌مانده در ظروف خانگی منتشر شده‌اند و برخی آن‌ها را نشانه‌ای از کاهش استاندارد آب شرب پایتخت دانسته‌اند.

با این حال، بررسی‌های میدانی، گزارش‌های رسمی، داده‌های پایش کیفی و اظهارات مسئولان نشان می‌دهد آنچه در شبکه‌های اجتماعی بازتاب یافته، نه‌تنها مبنای علمی ندارد، بلکه از واقعیت موجود در زیرساخت‌های تصفیه و کنترل کیفیت آب تهران نیز فاصله دارد.

آب تهران چگونه تأمین و تصفیه می‌شود؟

تهران، با جمعیتی بالغ بر ۹ میلیون نفر در روز و بیش از ۱۳ میلیون نفر در زمان‌های غیررسمی، یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آب در کشور به شمار می‌رود. آب شرب پایتخت از منابع سطحی (سدهای طالقان، لار، لتیان و ماملو) و منابع زیرزمینی (چاه‌های مجاز) تأمین می‌شود.

این آب، پیش از آنکه به لوله‌های منازل راه یابد، در چند مرحله و در تأسیسات عظیم تصفیه‌خانه‌ای پردازش می‌شود. فرآیند تصفیه شامل:

• لخته‌سازی و ته‌نشینی ذرات معلق

• فیلتراسیون چندلایه برای حذف ناخالصی‌ها

• گندزدایی با کلر یا فرابنفش

• و آزمایش دقیق در ۳۸ آزمایشگاه کنترل کیفیت در استان تهران است.

بر اساس اعلام شرکت آب و فاضلاب استان تهران، آب شرب در بیش از ۲۳۰ شاخص کیفی روزانه بررسی و نتایج آن به سامانه ملی پایش منتقل می‌شود. این داده‌ها با استانداردهای بین‌المللی (از جمله سازمان جهانی بهداشت WHO) انطباق کامل دارد.

پاسخ رسمی به شایعات: کیفیت تحت کنترل کامل است

در همین رابطه، عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب کشور، در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، تأکید کرد: کیفیت آب تهران در وضعیت کاملاً خوبی قرار دارد. آب شرب پس از خروج از تصفیه‌خانه، از چندین فیلتر و آزمایشگاه عبور می‌کند. اگر مشکلی در هر نقطه از شبکه توزیع گزارش شود، بلافاصله تیم‌های پایش کیفی وارد عمل می‌شوند. تاکنون هیچ‌گونه مورد خاص یا نگران‌کننده‌ای در پایش‌های اخیر مشاهده نشده است.

وی همچنین آب شرب را زیرساختی حیاتی در امنیت زیستی کشور توصیف کرده و از شهروندان خواست در کنار مصرف بهینه، به داده‌های رسمی و علمی اعتماد کنند.

آیا تغییر طعم و رسوب به معنای آلودگی است؟

بر خلاف تصور رایج، تغییر طعم یا مشاهده رسوب در آب لزوماً به معنای آلودگی یا کاهش کیفیت آن نیست. کارشناسان با تأکید بر این نکته اعلام کردند: لزومی ندارد هر تغییر ظاهری در آب را به آلودگی نسبت داد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد رسوب‌گذاری یا طعم خاص آب در برخی مناطق، اغلب ناشی از عوامل محیطی و بیرون از شبکه اصلی تأمین و توزیع آب است. مهم‌ترین این عوامل عبارت‌اند از:

• فرسودگی و پوسیدگی لوله‌کشی داخلی ساختمان‌ها

• استفاده از مخازن ذخیره خانگی بدون شست‌وشوی دوره‌ای

• سختی طبیعی بالای آب در برخی نقاط، به‌ویژه در مناطق جنوبی شهر

• کاهش موقت فشار یا توقف جریان در شبکه‌های فرعی و محلی

آب و امنیت استراتژیک ایران

کارشناسان حوزه محیط زیست، آب را مهم‌ترین مؤلفه امنیت زیستی ایران می‌دانند. با توجه به تنش آبی منطقه‌ای، کاهش بارندگی‌ها و وابستگی شدید تهران به منابع خاص، مدیریت صحیح منابع و اعتماد عمومی به فرآیندهای فنی از اهمیت حیاتی برخوردار است.

بر اساس اعلام شرکت مدیریت منابع آب ایران، سرانه بارندگی کشور در سال آبی جاری، حدود ۴۰٪ کاهش یافته است. در چنین شرایطی، حفظ استاندارد کیفی آب شرب، نه‌تنها موفقیتی فنی بلکه ضرورتی استراتژیک برای ثبات اجتماعی تلقی می‌شود.

پایان