طلا؛ مهم‌ترین سرمایه در دوران بحران
برنا – گروه اقتصادی: سرمایه گذاری در شرایط خاص اقتصادی، موضوعی است که باید با ایده‌های کارشناسانه صورت گیرد تا در دوره‌های بحرانی که قاطبه جامعه با سردرگمی اقتصادی مواجه است، بتوان تصمیمات بهتری برای حفظ اندوخته یا نقدینگی‌ها اتخاذ کرد.
عضو اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا در گفت‌وگو با برنا:
میثم قرائی، عضو هیئت مدیره و مسئول آموزش اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی، توصیه‌هایی برای نحوه سرمایه گذاری در دوره تلاطم بازار‌های مالی برای مردم دارد که در ادامه آمده است:
با توجه به اینکه بازار هنوز در وضعیت عدم تعادل پس از جنگ ۱۲ روزه قرار دارد، به نظر شما نحوه رفتار مردم در سرمایه گذاری از منظر صنف شما چطور باید تغییر کند؟
با وجود نوسانات شدید و شرایط عدم تعادل بازار پس از جنگ، ضرورت دارد رفتار سرمایه‌گذاران، به ویژه مشتریان خانگی، با دقت و ظرافت بیشتری تحلیل و بررسی شود. در این شرایط، گرایش به دارایی‌های امن و سریع نقدشونده مانند طلا که پوششی مؤثر در برابر تورم و کاهش ارزش پول است، افزایش می‌یابد. با این حال، انتخاب شیوه و مدل سرمایه‌گذاری در حوزه طلا اهمیت ویژه‌ای دارد. انواع روش‌های سرمایه‌گذاری شامل خرید مصنوعات، مسکوکات، طلای آبشده، سرمایه‌گذاری در بورس، صندوق‌های طلا، استفاده از پلتفرم‌های آنلاین وغیره، هرکدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند.
همچنین ورود بی‌رویه و بدون دانش کافی سرمایه‌گذاران خانگی به بازار طلا و جواهر می‌تواند علاوه بر ایجاد چالش برای صنف، ریسک‌های مالی جدی برای خود سرمایه‌گذاران به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال، معاملات طلای آبشده معمولاً در فضای صنفی و بین کارگاه‌ها، طلافروشان و بنکداران انجام می‌شود و ورود افراد غیرمتخصص ممکن است زمینه سوءاستفاده و ضرر مالی را فراهم کند. بنابراین، توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران با کسب دانش کافی و انتخاب مسیر درست و مطمئن، ضمن حفظ سرمایه، به رونق بازار کمک کنند.
آیا مهم‌ترین ایده در شرایط فعلی برای رو‌به‌رو شدن کوتاه مدت و البته دراز مدت با تلاطم همه بازارها، می‌تواند سرمایه گذاری در بخش طلا باشد؟
طلا در شرایط بحران همیشه امن‌ترین گزینه سرمایه‌گذاری بوده است. با توجه به سیاست‌های اقتصادی جهانی که باعث افزایش قیمت انس جهانی طلا شده و روند افزایشی پایدار این فلز، سرمایه‌گذاری در طلا و جواهرات بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال در کشور ما، طی ۱۲ ماه سال ۱۴۰۳، قیمت طلا در ایران بیش از ۱۴۸ درصد رشد را ثبت کرد که در نتیجه افزایش قیمت دلار و انس جهانی طلا بود. از طرفی افزایش قیمت انس طلا در سال‌های اخیر که ناشی از نااطمینانی‌های اقتصادی و سیاسی، سیاست‌های انبساطی بانک‌های مرکزی مثل فدرال رزرو، کاهش نرخ بهره واقعی افزایش تقاضای سرمایه‌گذاری بوده است. به طور کلی، قیمت انس طلا طی یک دهه گذشته بیش از دو برابر شده است. از این رو، طلا به عنوان دارایی امن و با روند افزایش و روبه رشد، قطعا گزینه مناسبی برای مقابله با نوسانات بازار هم در کوتاه‌مدت و هم بلندمدت است.
چه شیوه‌های متنوعی برای سرمایه گذاری در بازار طلا وجود دارد؟ از جهت اهمیت در ایام اخیر کمی به جزئیات آنها اشاره بفرمایید.
روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار طلا شامل خرید طلای فیزیکی (مصنوعات، مسکوکات، شمش و ابشده)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا، اوراق بهادارمرتبط با طلا، پلتفرم‌ها و بازار‌های دیجیتال طلا و همچنین سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فعال در حوزه طلا است. البته هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارد؛ برای مثال، طلای فیزیکی مالکیت ملموس، اما بستگی به نوع، کارمزد متفاوتی در خرید و فروش دارند، در حالی که صندوق‌ها و اوراق بهادار مالکیت فیزیکی ندارند وهمچنین در پلتفرم‌های آنلاین امکان خرید و سرمایه گزاری خرد وجود دارد، اما با وجود داشتن مجازات لازم به دلیل عدم وجود چتر نظارتی کارآمد و ساز و کار نه چندان شفاف از ریسک بالاتری برخوردارند. در هر حال ورود موفق به هر یک از این بازارها نیازمند دانش کافی، تحلیل دقیق ریسک‌ها و شناخت ویژگی‌های هر نوع سرمایه‌گذاری است تا سرمایه‌گذار بتواند متناسب با میزان سرمایه، اهداف و میزان تحمل ریسک خود بهترین گزینه را انتخاب کند.
نظرتان را درباره پلتفرم‌ها و آسیب‌های احتمالی که به کسب و کار مردم وارد می‌کنند، بگویید
پلتفرم‌های آنلاین طلا ممکن است در ظاهر فرصتی جذاب برای سرمایه‌گذاری و معامله باشند، اما در باطن شامل ریسک‌های قابل توجهی هستند که باید با دقت و آگاهی کامل مدنظر قرار گیرند. جالب است بدانید بزرگترین بحران بازار طلا وجواهر چین درسال ۲۰۱۵ را همین پلتفرم‌های آنلاین طلا رقم زدند که به دلیل فقدان ساز کار مناسب موجب ضرر هزاران سرمایه گذار در این حوزه شد.
پیشنهاد می‌شود پیش از ورود به این بازار، تحقیقات کاملی انجام شده و از معتبر بودن پلتفرم اطمینان حاصل شود و در نهایت، نیازمند حضور نهاد‌های نظارتی و تدوین چارچوب‌های قانونی دقیق‌تر هستیم تا بازار طلا به سمت شفافیت و امنیت بیشتر حرکت کند.
در واقع گسترش پلتفرم‌های آنلاین طلا باعث تغییر ذائقه مردم در خرید مصنوعات، کاهش مشتریان فروشگاه‌ها و تهدید درآمد واحدهای صنفی و تولیدکنندگان مصنوعات طلا خواهد شد که این موضوع آسیب جدی به چرخه تولید و اشتغال در این هنرصنعت وارد می‌کند.
همچنین عدم وجود کد و انگ رسمی روی قطعات کوچک طلای آبشده ایجاد می‌شود؛ به این ترتیب که قطعات خرد معمولاً فاقد کد استاندارد هستند و بنابراین اصالت آنها قابل پی گیری نیست، که می‌تواند زمینه را برای تقلب و سوءاستفاده فراهم کند. از سوی دیگرموضوع نقدشوندگی ضعیف در شرایط بحرانی به وجود می‌آید. واضحا در نوسانات شدید بازار، بسیاری از پلتفرم‌ها توان بازخرید طلای مشتریان را ندارند. همانطور که در جریان جنگ ۱۲ روزه شاهد بودید این موضوع منجر به صف‌های طولانی، پرداخت‌های قطره‌چکانی و حتی قطع دسترسی به حساب‌ها شد.
همچنین کارمزد‌های پنهان و اختلاف قیمت بالا بین خرید و فروش، مساله دیگری است. اگرچه برخی پلتفرم‌ها با شعار «بدون اجرت» تبلیغ می‌شوند، اما در واقع وجود کارمزد‌های ۳ تا ۶ درصد و اختلاف قابل توجه قیمت خرید و فروش، سود سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد.
در ادامه، خالی‌فروشی (فروش طلایی که وجود ندارد) هم جزو این دسته مشکلات است. در واقع مشتریان ممکن است پول پرداخت کنند، اما در واقع طلایی وجود نداشته باشد؛ یا به دلیل نوسانات بازار، پلتفرم از خرید طلا جا بماند که این ریسک بسیار جدی است.
همچنین به عدم شفافیت در محل ومیزان نگهداری طلای فیزیکی نیزباید اشاره داشت. طبق ضوابط باید طلا فیزیکی پلتفرم‌ها در خزانه بانک کارگشایی نگهداری شود، اما به واقع نمی‌توان اطلاعات صحیح و دقیقی از میزان فروش برخی از این پلتفرم‌ها داشت. موضوعاتی مانند فقدان ساز کار و چتر نظارتی کارآمد که ممکن است باعث سوءاستفاده برخی پلتفرم‌ها شود و ریسک بالای امنیت سایبری نیز باید به طور جدی مد نظر باشند. همچنین با توجه به حملات سایبری اخیر در جنگ ۱۲ روزه به بانک‌های بزرگ، پلتفرم‌های خصوصی با زیرساخت‌های ضعیف‌تر آسیب‌پذیری بیشتری دارند و اطلاعات و دارایی کاربران ممکن است در معرض خطر قرار گیرد.
امن‌ترین حالت سرمایه گذاری در صنعت طلا چیست؟
پیشنهاد بنده به سرمایه‌گذاران خانگی خرید مصنوعات طلا (طلا‌های زینتی) از واحدهای صنفی مجاز و تحت نظارت اتحادیه‌های طلا و جواهر، با دریافت فاکتور رسمی و البته با اجرت‌های مناسب و معقول، بدون داشتن سنگ، نگین و میناکاری، بهترین گزینه برای مشتریان خانگی است. این نوع خرید علاوه بر حفظ ارزش سرمایه، امکان استفاده شخصی حتی با سرمایه کم و بهره‌مندی از زیبایی و کاربری زینتی را نیز فراهم می‌کند. همچنین، خرید مسکوکات طلا (سکه‌های بهار آزادی) که توسط بانک مرکزی ضرب شده‌اند، از صرافی‌ها یا سکه‌فروشی‌های معتبر و مجاز و ترجیحاً در پلمپ و پک همان واحد فروشنده، همراه با فاکتور رسمی مربوطه، توصیه می‌شود. این نکته به مردم اطمینان می‌دهد که سکه‌ها در زمان فروش به قیمت واقعی خریداری شود و سرمایه‌گذاری امنیت بیشتری دارد.
توصیه تان به مردم درباره بازار طلای آب شده و تبعات و مزایای خرید اشکال مختلف طلا چیست؟
طلای آبشده عمدتاً در فضای صنفی و بین کارگاه‌های تولیدی، طلافروشان و بنکداران معامله می‌شود و ورود افراد غیرمتخصص به این حوزه می‌تواند زمینه سوءاستفاده و متحمل شدن ضرر‌های مالی قابل توجه را فراهم آورد. متأسفانه، در شرایط فعلی بازار و به دلیل کمبود اطلاعات کافی خریداران خانگی، شاهد حضور افراد سودجو و عرضه قطعات طلای آبشده با عیار‌های غیرواقعی و حتی تقلبی هستیم. از سوی دیگر، محاسبه ارزش واقعی طلای آبشده به دلیل پیچیدگی‌های خاص این نوع محصول، برای افراد غیرمتخصص، کاری دشوار است و معمولاً این دسته از خریداران قادر به انجام محاسبه دقیق قیمت نیستند. اگرچه طلای آبشده از کارمزد فروش کمتری نسبت به مصنوعات و مسکوکات طلا برخوردار است، اما متأسفانه در بسیاری از واحدهای صنفی شاهد اعمال کارمزد‌های بسیار بالا، در محدوده (۱ تا ۴ درصدی) هستیم. بدین ترتیب، توصیه می‌شود که عزیزان بدون کسب دانش و آگاهی کافی وارد حوزه خرید و فروش طلای آبشده نشوند تا از مواجهه با ریسک‌های مالی و ضرر‌های احتمالی جلوگیری نمایند.
پایان
