لزوم تدوین سند جامع برای اقتصاد دیجیتال در شرایط بحران

در نشست کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران که با هدف بررسی چالش‌ها و راهکار‌های اجرایی حوزه فاوا در شرایط بحرانی برگزار شد، تدوین یک سند جامع از آنچه در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در راستای ارتقای سطح امنیت در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات لازم است، در دستورکار کمیسیون قرار گرفت.

اعضای این نشست همچنین برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت به منظور افزایش سطح آگاهی دیجیتال در بین تصمیم‌گیران کشور را نیز ضروری دانستند.

در ابتدای این نشست سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فاوا اتاق ایران از بروز اتفاقاتی در دوران جنگ ۱۲ روزه که پشت سر گذاشتیم، صحبت کرد که مورد انتظار نبوده است. او تأکید کرد: همواره رویکرد‌های حاکم بر حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران، سخت‌گیرانه و امنیتی بوده است، بنابراین انتظار نمی‌رفت که در شرایط بحرانی با برخی محدودیت‌ها و اتفاقاتی که شاهد بودیم، مواجه شویم. پس متوجه شدیم که نگاه امنیتی و این میزان سخت‌گیری در کسب‌وکار‌های دیجیتال و حوزه فاوا نمی‌تواند مانع از برخی سوءاستفاده‌ها شود.

او از لزوم تغییر نگرش‌ها بر حوزه فاوا سخن گفت و افزود: در گذشته بخش خصوصی و مشورت‌هایی که داده می‌شد را نادیده می‌گرفتند، امروز انتظار داریم که این نگرش‌ها تغییر کند.

این فعال اقتصادی با تأکید بر اصل تخصص‌گرایی در هر حوزه، گفت:، چون تخصص بی‌ارزش شد، نتوانستیم در شرایط خاص جنگی، موفق عمل کنیم، چون آمادگی و توان لازم را نداشتیم. فراموش نکنیم همان‌طور که بار‌ها گفته‌ام، جنگ‌های امروز، جنگ داده است و برای همین حوزه فناوری اطلاعات که بستر هرگونه فعالیت اقتصادی است، به شدت تهدید می‌شود.

عضو هیات نمایندگان اتاق ایران اثرگذاری سواد دیجیتال را مورد توجه قرار داد و گفت: در روز‌هایی که پشت سر گذاشتیم، مشخص شد که سواد دیجیتال در سطح کشور پایین است و برای همین نتوانستیم امنیت لازم را در این حوزه حفظ کنیم. امروز باید به این سئوال مردم پاسخ دهیم چرا با وجود اینکه باید امنیت حوزه فاوا را بالا می‌بردیم، در شرایط جنگی، اینترنت را قطع کردیم؟

آبایی همچنین یکی از چالش‌ها و بستر‌های اصلی که منجر به کاهش امنیت این بخش شد را استفاده روزانه از VPN‌ها دانست و ادامه داد: چرا در کشور شرایطی را مهیا کردیم تا مردم برای دسترسی به فضای مجازی مجبور به استفاده از VPN شوند؟ VPN امنیت را مختل می‌کند و باید برای رفع فیلتر و رهایی از VPN هرچه سریع‌تر تصمیم‌گیری کرد.

در بخش بعدی این نشست روسای انجمن‌های فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به بیان تجربیات خود در ۱۲ روز جنگی و آنچه باید ملاک عمل قرار گیرد، پرداختند.

در این راستا مسعود رجایی، رئیس انجمن امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات (افتا) بر نقش مشاوره‌ای تشکل‌ها به ویژه در شرایط حاضر برای رفع کمبود‌هایی که تجربه کردیم، تأکید کرد. به اعتقاد او باید برای کاهش میزان آسیب‌های احتمالی، راهکار‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت ارائه داد.

حسین ریاضی، رئیس سندیکای صنعت مخابرات ایران از اهمیت تمرکز هر نهاد و سازمان روی مأموریت و مسئولیت ذاتی‌اش صحبت کرد و افزود: اگر نهاد‌های امنیتی فقط روی وظایف خود تمرکز داشتند، در وضعیت بهتری شرایط جنگی را پشت سر می‌گذاشتیم.

نیما قاضی، رئیس انجمن تجارت الکترونیک از ضربه سنگین بر پلتفرم‌ها و شرکت‌های الکترونیک در شرایط جنگی خبر داد و گفت: این شرکت‌ها، چون سرمایه ثابت ندارند و بر پایه بدهی حرکت می‌کنند در طول جنگ ۱۲ روزه لطمه دیدند و همچنان چشم‌اندازی ندارند.

علی مسعودی، عضو کمیسیون فاوا اتاق ایران ضمن تأکید بر توجه دولت به دیدگاه‌ها و راهکار‌های عملیاتی بخش خصوصی از تدوین نقشه راه برای صادرات در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات برای رسیدن به درآمد‌های پایدار ارزی، صحبت کرد.

داود ادیب، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی مهندسی و پیمانکاری مخابرات از انسجام و اتحاد بین تشکلی‌های این حوزه و ضرورت رسیدن به صدای واحد بین فعالان این بخش سخن گفت و تأکید کرد: دولت با تجربه‌ای که کسب کرد متوجه شد که در حوزه فناوری اطلاعات کاری نمی‌تواند انجام دهد و اگر بخش خصوصی نباشد، توان ارائه خدمات لازم به مردم در این بخش را ندارد.

روزبه بابازاده، رئیس انجمن اینترنت اشیا و علوم داده نیز بر نگاه واقع‌بینانه به مسائل و رهایی از تعارف‌ها تأکید کرد و گفت: در کشور سازوکار مدیریت بحران، طراحی نشده است. از طرفی تشکل‌ها هم باید در شرایط بحرانی به عنوان دیده‌بان‌ها عمل کرده و گزارش‌های واقعی، منسجم و کاملی را تهیه کرده و ارائه دهند. از سوی دیگر آموختیم که باید «ما» را تقویت کنیم و انسجام واقعی را شکل دهیم.

این فعال اقتصادی فرهنگ‌سازی در راستای بالا بردن اهمیت امنیت در کشور را نیز ضروری دانست.

مرتضی مهدوی، رئیس انجمن شرکت‌های نرم‌افزار (آشنا) برگزاری دوره‌های آموزشی به صورت رایگان برای بنگاه‌ها، واحد‌های اقتصادی، نهاد‌ها و دستگاه‌های مختلف کشور را پیشنهاد داد تا به کمک آن بتوانیم سطح امنیت در حوزه فاوا را افزایش دهیم.

حمید بهنکار، رئیس انجمن فناوری اطلاعات و ارتباطات استان تهران، پایان دادن به نگاه‌های امنیتی به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات را خواستار شد و تحلیل تجربیات برای برنامه‌ریزی‌های بهتر را مورد تأکید قرار داد.

نیلوفر کریمی آذر، عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی فناوری دیجیتال و هوشمندسازی به تهیه یک سند جامع از آسیب‌هایی که تجربه شد در کنار راهکار‌های پیشنهادی، اشاره و تصریح کرد: باید سیستم‌های امن داده، فرآیند مدیریت امن زنجیره داده، استانداردسازی فرآیندها، مکانیزم‌های استاندارد تعیین رمز‌ها و … را طراحی کنیم.

پایان