گرانی دارو سلامت مردم را به مخاطره انداخته است

دارو یکی از مهم‌ترین اجزای تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها است از این روهمواره مجموعه‌ای از فرآیند‌ها بر تولید، واردات، نگهداری، توزیع و عرضه آن جهت ایمنی و تضمین سلامت و کیفیت آن در کشور‌ها حاکم بوده است. امروزه صنعت دارو سازی به عنوان یکی از صنایع کلیدی و راهبرد در جهان مطرح است. به همین علت همواره تدارک و تأمین داروی مورد نیاز جامعه حتی در بحرانی‌ترین شرایط کشور از اولویت خاص دولت‌هاست.

متاسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی و تحریم‌های اعمال شده بر شرکت‌های ایرانی، چندی است که کشور با کمبود دارو مواجه شده است ازاین رو اقدام به واردات دارو از کشور‌های هندو چین نموده است که واردات این دارو‌ها با کیفیت اولیه همپای تولید آنها رشد نکرده و بسیاری از دارو‌های هندی بدون گذشتن از مراحل استاندارد آزمایش‌های کنترل کیفیت روانه بازار می‌شوند. سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند از هر پنج داروی هندی موجود در بازار یکی تقلبی است و همین عاملی است که سلامت مردم را به مخاطره می‌اندازد. کمبود دارو در کشور باعث شده است که مردم دارو خانه‌های زیادی را پشت سر بگذارند و زمانی که از قیمت سرسام آور آن آگاه می‌شوند عطای آن را به لقایش می‌بخشند.

این در حالی است که گرانی دارو می‌تواند سبب بروز اختلالات وگرفتاری‌های جدی و تهدید کننده‌ای در جامعه، محروم ماندن از درمان و حتی مرگ بیماران شود بر اساس طرح ملی دارویار که در تیرماه سال ۱۴۰۱ در حوزه دارو اجرا شد قرار شد دارو‌های تولید داخل و وارداتی مشمول اصلاح یارانه ارزی شوند تا یارانه دارو از طریق بیمه‌ها به بیماران برسد؛ در واقع در قالب اجرای این طرح مابه التفاوت یارانه دارو توسط سازمان‌های بیمه گر پرداخت می‌شود تا میزان پرداختی از جیب بیمار نسبت به قبل از اجرای طرح هیچ تغییری نکند این در حالی است که میانگین پرداختی از جیب بیمار در کل حوزه سلامت بالای ۵۰ درصد رسید. در حالی که در دنیا ۱۵ تا ۲۰ درصد پرداختی از جیب بیماران قابل قبول است. افزایش سرسام آور دارو وکمبود آن ما را ب آن داشتت تا گفت وگویی داشته باشیم با مسئولان، دارو سازان پزشکان و بیماران که در پی می‌آید.

گرانی دارو

اکبر عبدالهی اصل- مدیر کل دارو و مواد سازمان غذا ودارو وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی چندی قبل در مصاحبه با رسانه‌های گروهی در مورد گرانی دارو اظهار داشته بود: آن چیزی که امروز وزارت بهداشت در خصوص قیمت دارو در حال اصلاح آن است قیمت کلان دارو نیست ما امروز متهم شده‌ایم که برای یک قلم دارو ۹۰۰ درصد افزایش قیمت داشته‌ایم. این ۹۰۰ درصد چه بوده است، ما یک آمپولی داشتیم که قیمت آن ۳ هزار و ۸۰۰ تومان بود در حالی که پوکه خالی همان آمپول امروز ۳ هزار و ۸۰۰ تومان است. همین باعث می‌شد که شرکت تولید کننده داخلی هیچ انگیزه‌ای برای تولید نداشته باشد از اینرو ما مجبور بودیم همان آمپول رااز بنگلادش و هند وارد کنیم آن هم به قیمت ۲۹۰ هزار تومان. ما برای اصلاح این رویه غلط گفتیم که تحت فشار گذاشتن تولید کننده برای تولید دارو آن هم با قیمت ناچیزی باید اصلاح شود تا جلوی واردات دارو از شرکت‌های بی کیفیت هندی گرفته شود، زیرا شان مصرف کننده ایرانی باید حفظ شود. پس ما داروی ۲ هزار و ۸۰۰ تومانی را کردیم ۲۱ هزار تومان تا تولید کننده داخلی این محصول را با کیفیت بالا تولید کند، لذا امروز ما متهم به این شدیم که ۹۰۰ درصد قیمت دارو را افزایش داده‌ایم.

اصلاح قیمت دارو

هادی احمدی – مدیرروابط عمومی انجمن دارو سازان ایران در پاسخ به افزایش قیمت دارو به گزارشگر خبرگزاری برنا می‌گوید: قیمت دارو‌ها افزایش پیدا نکرده است بلکه اصلاح شده است در چند سال اخیر قیمت دارو را به طور دستوری ثابت نگه داشته بودند و قیمت گذاری دستوری هم از طرف دولت اجرا می‌شد و نمی‌گذاشت که همزمان باتورم قیمت دارو هم افزایش پبدا کند به طوریکه کارخانجات دارویی ما در یکی دوسال اخیرتولید کردن برایشان مقرون به صرفه نبود به عنوان مثال قیمت آمپول بتا متازون ۵ هزار و ۵۰۰ بود و قیمت پوکه خالی آن ۴ هز ار و پانصد تومان بود که اگر با هوا هم پر می‌شد نمی‌شد قیمتش ۵ هزار و ۵۰۰ تومان نمی‌شد. یا کرم بتا متازون بود ۱۱ هزار و ۵۰۰ هزار تومان که تیوپ خالی آن ۱۰ هزار و ۴۰۰ تومان قیمت داشت.

متاسفانه همیشه دخالت دولت در اقتصاد و در بخش خصوصی مانع تولید می‌شود و اجازه نمی‌دهد که صنعت رشدکند. به عنوان مثال ارزی که به دارو تعلق می‌گرددبه ماده اولیه است و ماده اولیه ۳۰ درصد پروسه تولید را دارد و ۷۰ درصد تولید از ارز آزاد پیروی می‌کند به عنوان مثال بسته بندی، لیبلینگ، ظروف بقیه مسایل است و ۷۰ درصد تولید یک داروازارز آزا د و ۳۰ درصد ازا رز ترجیحی است. در این ۳ تا ۴ سال اخیر دولت قیمت را دستوری پایین نگداشت به طوری که کار خانجات دارویی توان تولید را از دست داده بودند.

در یک مقطعی آمپول دگزا متازون که قیمتش نزدیک ۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود با کمبود مواجه شد وقتی که با کمبود ومواجه می‌شوند سازمان غذا و داروی صریحا به صورت فوریتی دارو را از کشور‌های مختلف هندو و پاکستان وارد می‌کنند ما از کشور‌های اروپایی فعلا وارداتی نداریم و وقتی که وارد شد قیمت گذاری که شد ۲۹۰ هزار تومان شد آمپولی که شرکت‌های دارویی خواهان قیمت درست و واقع آن بودند تا تولید کننده ضرر نکند تا بتواند دارو را به قیمت ۲۰ هزار تومان بفروش برساندبا واددکرن قیمت آن به ۲۹۰ هزار تومان رسید. پس نتیجه می‌گیریم الان که دولت جدید سر کار آمده است و دکتر پیر صالحی رئیس اداراه غذ ا و دارو وزات بهداشت درمان وآموزش پزشکی شده است حرکت مثبتی انجام داده است و ایشان آمده‌اند بر اساس سود تولید کننده قیمت دارو را افزایش داده است و حرکت منطقی را انجام داده است و قیمت دارو را اصلاح کرده است از اینروقیمت دارو اصلاح شده و گران نشده است. زیرا که در سال‌های قبل اجازه نمی‌دانند افزایش پیدا کنند و این اصلاح قیمت دارو باعث شد که یک شوک بزرگی به جامعه وارد شده و فکر کنند که دارو گران شده است در حالیکه داروتازه قیمت واقعیش را پیدا کرده است. دارو در کشور ما به علت ارزان بودن به کشور‌های همسایه قاچاق می‌شد. حتی آموکسی سلین و خیلی از پماده و مسکن‌ها به علت ارزان بود قاچاق می‌شدند. الان قیمت دارو بر اساس قیمت تمام شده روی ریل منطقی افتاده است و حرکت درستی که وزارت بهداشت اتجام داده است، زیرا که با این کار جلوی ورشکستگی کارخانجات گرفته شد و قیمت تمام شده دارو را در نظر گرفته‌اند و این اصلاحات ادامه دارد تا تولید کننده هم بتوانند به کارش ادامه دهد و این چرخه تولید بچرخد.

شرکت‌های نارکار آمد بیمه‌ها

مدیرروابط عمومی انجمن دارو سازان ایران می‌گوید: مساله مهم در این زمینه شرکت‌های نا آمد بیمه‌های ما هستند. متاسفانه به دلیل اینکه هزینه‌های بیمه‌ها بیش از در آمدشان است، شاهد بروز ناترازی وناهماهنگی بین هزینه‌ها و درآمد‌های بیمه هاهستیم. بیمه‌ها به سمت کوچک کردن بسته‌های خدمتت می‌روند که اشکال ایجاد می‌کند و دارو‌هایی که تحت پوشش قرار دارد کمتر می‌شود یا سقف تعهدات را پایین می‌آورند تا بتواند این ناترازی را جبران کنندکه موجب می‌شودپرداخت از جیب بیمارافزایش پیدا کند. وی با بیان این مطلب که ناترازی هادر بخش هزینه و در آمد بیمه‌ها، باعث شده بیمه‌ها هم به این سمت بروند که پرداختی از جیب بیمار افزایش یابد. ضمن اینکه برخی از داروهاافزایش قیمت پیدا کرده‌اند. بیمه هااعلام کرده ا ند سازمان غذا و دارو به ما اعلام نکرده و مدتی از افزایش قیمت‌ها می‌گذرد ولی هنوز در سایت سازمان‌های بیمه گر اعمال نشده است. متاسفانه سازمان‌های بیمه گر علاوه بر اینکه در پرداخت مطالبات داروخانه‌ها تعلل می‌کنند باکوچک کردن بسته‌های خودشان وعدم پوشش برخی دارو‌ها باعث شدند پرداختی از جیب مردم افزایش پیدا کند که زنگ خطری برای نظام سلامت است که امیدواریم مسئولین به این امر توجه کنند.

داروسازان چه می‌گویند

مسئول فنی یکی از دارو خانه‌ها به گزارشگر خبر گزاری برنا می‌گوید: قیمت یکسری از دارو‌ها ۵ برابر شده است به طوری که بعضی از دارو ها‌ی شیمی درمانی که ۴۰۰ هزار تومان بود به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است حتی دارو‌های ساخت کشور هم از ۲۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است؛ که هنوز وارد بازار دارویی ایران نشده است.

وی بابیان این مطلب که در حال حاضر یکسری از دارو‌های تنفسی مانند: دارو‌های ترکیبی و کورتون‌های استنشاقی، اسپری سرو تکا و فلوتیکازون که برای بیماری آسم و مشکلات تنفس کاربرد دارند وجود ندارند و این کمبود تنها شامل بیماری تنفسی نیست بلکه ما در تمام بخش‌ها با کمبود دارو رو‌به‌رو هستیم. حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کمبود داروی ایرانی داریم که به خاطر تغییرات قیمتی است به عنوان مثال داروی ایرانی فروزما که برای کنترل فشار بکار می‌رود با کمبود ش مواجه شده‌ایم. ولی دارو‌های وارداتی که بالای ۷۰ درصد افزایش داشته است متاسفانه بسیاری از دارو‌هایی هم که وارد می‌شونداصل نیستند و از کشور‌های دیگر وارد می‌شود. به عنوان مثال داروی سرو تاید متعلق به شرکتی در اروپا بود که در حال حاضر از کشور هند وارد می‌شود که متاسفانه کیفیت لازم را ندارد ولی چاره‌ای دیگری هم نیست. یکسری از دارو‌هایی هستند که ایران توان ساختن آنها را ندارد. مردم برای تهیه دارو‌هایی تخصصی بیماری‌های تیروییدی و قلبی با مشکلات زیادی رو‌به‌رو هستند. حالا این کمبود‌ها در دارو خانه من وجود دارد از کمبود دارو در داروخانه‌های دولتی بی اطلاع هستم. این دارو ساز بااشاره به این مطلب که بسیاری از بیمارانی که برای تهیه دارو‌های تخصصی شان مراجعه می‌کنند از افزایش قیمت دارو‌ها شوکه می‌شوند وبا ما دعوا می‌کنند.

یکی از پرستاران شاغل در یکی از بیماستان‌های خصوصی که نخواست نامش را فاش کند به گزارشگر ما می‌گوید:شرایط دارو در بیمارستان‌ها بسیار اسفبار است و در بسیاری از موارد دارو نیست به طوری که همراهان بیمار مجبور می‌شوند دارو‌ها را از بازارسیاه با چندین برابر قیمت تهیه کنند حال کیفیت آن جای خود را دارد متاسفانه وقتی دارویی وجودندارد پزشک از سر ناچاری مشابه دارویی را برای بیمار تجویز می‌کند که عملا باعث بهبود بیمار نمی‌شود.

درد دل‌های مردم

آقایی که برای خرید دارو به داروخانه ۱۳ آبان آمده است به گزارشگرخبر گزاری برنا می‌گوید: همسرم مبتلا به بیماری لوپوس (بیماری خود ایمنی) است وبیمه سلامت است که از داروی سوپریمون و ساپرو تاک استفاده می‌کند این درحالی است که داروخانه‌های دولتی به تعداد کافی دارو در اختیار ما نمی‌گذارند و من مجبورم این دارو را با قیمت ۳ میلیون تومان از بازار آزاد تهیه کنم. فقط توانسته‌ام ساپرو تاک را یرای ناراحتی مفاصلش تهیه کنم. قیمت دارو سال گذشته ۱۲۰ هزار تومان بود و امسال ۸۳۰ هزار تومان شده است و متاسفانه سال اول هم شامل بیمه نمی‌شود وتا تعرفه بیاید آزاد حساب می‌کنند. مدام هم سیستم بیمه‌ای قطع می‌شود و کار نیم ساعته ۲ ساعت طول کشیده است. وی با بیان این مطلب که تهیه این دارو و هزینه آن بسیار سخت است می‌افزاید: ابتدا باید در سازمان غذا و دارو تشک

پیر مردی عصبانی و کلافه که خودش راپرویز رضا زاده می‌نامد می‌گوید: در سال ۸۱ عمل بای پس قلب را انجام داده‌ام دکتر قرص وار فارین برایم تجویز کرده است قبلا این قرص ساخته کشور فنلاند بود. در حال حاضر رئیس جمهور ما متخصص قلب است وا فارین‌های ساخت پاکستان و هندوستان را وارد کشور کرده که هیچ خاصیتی ندارد در شاهرود و شهرستان‌ها قرص وارفارین وجود ندارد ۴ روز است که در این شهر بی در و پیکر دنبال دارو هستم امرروز ۱۳ آبان آمده‌ام و تنها ۳۰ عدد قرص به من داده‌اند. به دارو ساز گفتم که باید روزی یکی و نصفی وارفارین مصرف کنم که ندادن و باید دوباره برای تهیه دارو باید تهران بیایم این چه زندگیه دارو گران شده است هزینه یکماه داروی من ۴ میلیون ۸۳۰ هزار تومان شده است این در حالی است که حقوق بازنشستگی من ۳ میلیون و نیم است. من چطور این هزینه‌ها را تامین کنم.

زن جوانی عصبانی و شاکی برسر مسئول داروخانه به خاطر گرانی دارو هایش داد می‌زند. پسر کوچکش از ترس در مانتو مادرش مخفی شده است. پسر بچه بیمار است و مادر توان خرید داروهایش را ندارد. صحنه‌ای غم انگیزی است مادرشیون می‌کنند و کمک می‌طلبد و نیازمند دست یاریگری است که دارو‌های پسر را تهیه کند. مسئول دارو خانه مانده است چکار کند و می‌گوید در روز با صد‌ها بیماری مواجه است که قادر به تامین دارو هایشان نیستند واو را مقصر می‌دانند.

خانم مسنی پریشان از راه می‌رسد وقتی شروع به صحبت می‌کند متوجه می‌شوم از دندان‌هایی جلویش تنها ۲ دندان باقی مانده است با خواهش می‌گوید خبر نگاری میشه بنویسی فقط عکسم و نگیر برام گران تمام میشه دکتر برام ۲۰ جلسه فیزیوتراپی نوشته بهم گفتن هزینه هر جلسه ۲ میلیون تومان است یعنی باید ۲۰ میلیون تومان پول بدهم ببین نگاه کن حتی کفش پایم نیست.

مرد جوانی که ازبندر عباس برای تهیه داروبه ۱۳ آبان آمده است می‌گوید: برادرش بیماری ریه دارد و با بیمه حدود یک میلیون و نیم پول دارو هایش شده است، اما تاییدیه دارو‌ها گرفتاری است که خدا نصیب کسی نکند.

مرد دیگری که دیابت دارد و انسولین خریده است می‌گوید: انسولین ایرانی رابرای یکماه به قیمت ۴۷ هزار تومان خریداری کرده‌ام که کفاف یک ماهم را نمی‌دهد و بقیه آن را باید از بازار آزاد تهیه کنم. چند ماه است که انسولین خارجی در دسترس نیست.

خانم جوانی می‌گوید: ترومبوسیت (بیماری که در اثر اختلال در پلاکت‌های خون بوجود می‌آید) داروی آناگریلاید می‌خورم و دکتر برای من ۱۲۰ عدد دارو نوشته که وقتی به اینجا مراجعه می‌کردم مسئولان داروخانه می‌گویند ما به خاطر کسری دارو بیش از ۵۰ عدد دارو رانمی توانیم به شما بدهیم و هیچ کس پاسخگو نیست در حالیکه بیمار خاص هستم و نمی‌توانم دارویم را مصرف نکنم. رو می‌کند به من می‌گوید خانم ترا خدا بنویس این بی عدالتی‌ها باعث از بین رفتن مردم می‌شه.

دختر جوانی که مادرش سرطان سینه دارد می‌گوید: داروی شیمی درمانی که ماه قبل ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تهیه کردم امروز ۳ میلیون ۸۰۰ هزار تومان خریده‌ام این در حالی است که مادرم برای درمان ۱۶ داروی دیگر نیاز دارد و این بجز هزینه‌های شیمی درمانی و آزمایشات دوره‌ای است.

برادران قاچاقچی

مردی درشت اندام و قوی هیکل به میله‌های پل هوایی تکیه داده است و در حالی که با تسبیحش بازی می‌کند رهگذارن را به خرید دارو‌های نایاب دعوت می‌کند. به نظر شعبه جدیدی از ناصر خسرو در هفت تیر باز شده است. سراغ داروی وار فارین رامی گیرم می‌گوید نخسه داری بسته‌ای ۳۰ تایی ۱۵ میلیون تومان برات آب می‌خوره با تعجب می‌پرسم بلدی به قول خودت نخسه بخونی بادی به غبغبغش می‌اندزد ومی گوید زکی من اینجا به دکتر معروفم. کارت ویزیت هم می‌دهد کارت ویزیتی زیبا با گلاسه سفید که تنها نام فارسی و لاتین میثم روی آن به چشم می‌خورد و شماره تلفن همراهی که با ۰۹۳۷ شروع می‌شود از او در باره سلامت دارو می‌پرسم که می‌گوید از خود .. تهیه می‌کنم. در یک آن نگاهش به ضبط صوت کوچکی که در دستم است می‌افتد و باداد و هیاهو از من مجوز رسمی می‌خواهد و تلاش می‌کند ضبط صوتم را بگیرد در یک آن و با فریاد هایش چیزی حدود ۵ تا ۶ نفر از همکارانش بسرعت به یاریش می‌شتابند ومن که پناهی نداشتم به وسط خیابان آمدم و سوار ماشین شده فرار را بر قرار ترجیح دادم، اما از فحش‌های چارواداریش بی نصیب نماندم و مردم عزیز همیشه در صحنه که در حال گرفتن فیلم بودند.

پایان